Jonathan Price ~ Trouw, maar niet op de Hollandse manier
Ze was slim en knap en het we hadden zo’n leuk gesprek. Ik zei tegen mezelf: “Voor haar ben ik naar Nederland gekomen!” Maar al snel vertelde ze mij over haar vriend. Ik zag niet direct waarom hij zo’n obstakel zou moeten zijn. Je bent single tot je getrouwd bent, toch? “Je begrijpt het niet,” zei ze, “ik heb een vriend.” Ik begreep het inderdaad niet. Ze zei ‘vriend’, maar bedoelde eigenlijk ‘echtgenoot’. Ze was weliswaar niet echt getrouwd, maar haar vriend was in feite haar man. Trouw, maar niet op de Hollandse manier

Ze was slim en knap en het we hadden zo’n leuk gesprek. Ik zei tegen mezelf: “Voor haar ben ik naar Nederland gekomen!” Maar al snel vertelde ze mij over haar vriend. Ik zag niet direct waarom hij zo’n obstakel zou moeten zijn. Je bent single tot je getrouwd bent, toch? “Je begrijpt het niet,” zei ze, “ik heb een vriend.” Ik begreep het  inderdaad niet. Ze zei ‘vriend’, maar bedoelde eigenlijk ‘echtgenoot’. Ze was weliswaar niet echt getrouwd, maar haar vriend was in feite haar man.

Een procent verschil

Jonathan Price‘Dutch marriage’ of ‘Hollands huwelijk’ is de naam die ik aan dit verschijnsel heb gegeven: de gewoonte van Nederlanders om op een jonge leeftijd te beginnen aan een langdurige, serieuze relatie, zonder echt te trouwen, en dat vervolgens steeds opnieuw te doen. Een ‘Dutch  marriage’ bevat meestal de volgende elementen: samenwonen, een gezamenlijke sociale kring, seksualiteit, een gezamenlijke rekening, beloften van liefde en trouw en soms zelfs kinderen. Een ‘Dutch marriage’ lijkt voor 99% op een echt huwelijk. Maar dat zegt niet zoveel: genetisch zijn we ook voor 99% hetzelfde als chimpansees. Één procent kan al het verschil maken.

Doen alsof

Normaal gesproken begint het eerste ‘Dutch marriage’ op de universiteit, of op die leeftijd, en duurt een paar jaar. Vervolgens is er een korte periode van alleen zijn, om vervolgens aan een nieuw ‘Hollands huwelijk’ te beginnen. Zo vormt zich een reeks van lange en uiteindelijk onsuccesvolle relaties die Nederlanders beschrijven als ‘leermomenten’.

In Amerika is het anders. Daar ben je óf losbandig en vlieg je van de ene naar de andere scharrel, óf je gaat trouwen. Je bent een puber met allemaal ‘flirts’ (Sex and the City-stijl), of je wordt volwassen en trouwt, meestal rond je vijf- of zesentwintigste. Iets als een ‘Dutch marriage’, een langdurige relatie waarbij je doet alsof je getrouwd bent, maar nooit daadwerkelijk de stap zet, bestaat niet. En hoewel het ‘Hollandse huwelijk’ absoluut verkieslijk is boven de ‘rate, date and mate game’ in Amerika, is het niet te prefereren boven datgene wat het nabootst: een echt huwelijk.

Liefde als excuus

Hollandse huwelijken komen vaak min of meer bij toeval tot stand: je begint een relatie, omdat je ook een vriend of vriendinnetje wilt, en je maakt jezelf wijs dat je er zo weer uit kunt stappen. Vervolgens blijf je toch aan elkaar plakken, omdat de relatie een voldongen feit is geworden. In een ‘Hollands huwelijk’ doe je vervolgens net alsof het voor altijd zal zijn. Maar tegelijkertijd wil je je niet volledig binden. ‘Liefde’ wordt vaak als excuus gebruikt om deze halfslachtigheid te rechtvaardigen: “Maar we houden van elkaar. Waarom zouden we daar maatschappelijke erkenning of rituelen voor nodig hebben?”

Belofte van trouw

Echte liefde manifesteert zich echter door permanentie, zoals de liefde van een moeder voor haar dochter of Gods liefde. Woorden doen er wel degelijk toe: een huwelijk is niet hetzelfde als een ‘relatie’. Het huwelijk, ofwel de publieke belofte van trouw tegenover God en / of de gemeenschap, verandert mensen. Je bent niet langer een ‘partner’, maar een echtgenoot of echtgenote. Deze woorden veranderen niet alleen de manier waarop anderen naar de relatie kijken, maar ook hoe de ‘echtgenoot’ en de ‘echtgenote’ hun verantwoordelijkheden ten opzichte van elkaar beschouwen. Trouwen is een signaal dat je leven niet meer alleen om jezelf draait. Woorden als ‘vriend’ of ‘partner’ zijn daarin niet gelijkwaardig. Het huwelijk bezegelt de belofte van trouw, biedt een existentiële zekerheid en duidelijkheid die een ‘Dutch marriage’ niet kan bieden.

Zout en licht

Natuurlijk kan een huwelijk ook mislukken. Maar het is geen toeval dat de enorme stijging van echtscheidingen samenvalt met de opkomst van het ‘Hollandse huwelijk’. Als mensen in plaats van te trouwen langdurige Hollandse huwelijken aangaan, wordt de waarde van het echte huwelijk voor iedereen aangetast.

In Nederland lijken alleen orthodoxe protestanten nog gewoon te trouwen. Mijn uitdaging aan jonge katholieken is om, zoals Jezus aan zijn apostelen vroeg, zout en licht te zijn. Als het huwelijk jouw roeping is, trouw dan. Maar alsjeblieft niet op de Hollandse manier.

Jonathan Price
Jonathan Price is een jonge Amerikaanse denker, woonachtig in Amsterdam