Trouw: School niet per se beste voor kindVoor u gelezen in Trouw: het thuis­onderwijs in de VS blijkt verantwoorde burgers voort te brengen. In Nederland wil minister Van Bijster­veldt het thuis­onder­wijs juist verder inperken. Voor u gelezen in Trouw: het thuisonderwijs in de VS blijkt verantwoorde burgers voort te brengen. In Nederland wil minister Van Bijsterveldt het thuisonderwijs juist verder inperken.

Trouw: School niet per se beste voor kindDe mogelijkheden om je kinderen thuisonderwijs te geven, moeten volgens minister Marja van Bijsterveldt worden ingeperkt, nu een klein aantal moslims in Amsterdam van deze mogelijkheid gebruik wil maken. Dat mag niet, moslims moeten integreren. Dit riekt naar incidenten­politiek, zo schrijft James Kennedy in dagblad Trouw. Volgens hem wordt hierdoor de keuzevrijheid van álle ouders ingeperkt.

Streng

De voorstellen van het kabinet zijn een antwoord op een niet-bestaand probleem. De regels zijn nu al streng: slechts 300 leerlingen in heel Nederland krijgen thuis onderwijs. Het mag gezien worden als een compliment voor het Nederlandse onderwijsstelsel dat zo weinig ouders kiezen voor thuisonderwijs. Blijkbaar is er genoeg keus en kwaliteit. Toch vindt de minister dat niemand thuis mag leren: "Het naar school gaan, gaat voor mij boven alles." Waarom eigenlijk?

Ontmoedigen

Uit onderzoek in de Verenigde Staten blijkt dat schoolgaande kinderen slechtere resultaten boeken dan de thuisblijvers. Terwijl Nederland en Duitsland thuisonderwijs steeds meer ontmoedigen, gaat het in de VS de andere kant op. Door de protesten uit de onderwijswereld was thuisonderwijs in sommige staten tot 25 jaar geleden wettelijk verboden, maar sinds die tijd is het overal legaal geworden, hoewel de vereisten waaraan ouders en kinderen moeten voldoen per staat verschillen. Door deze vrijheid krijgt 3 procent van alle Amerikaanse kinderen thuisonderwijs. Een klein percentage, maar nog steeds 1,5 miljoen kinderen.

Betere resultaten

Hoe vergaat het die kinderen? Hun academische prestaties zijn vaak indrukwekkend. De homeschoolers winnen meestal de spelling- en techniekcompetities. Ze scoren hoger op testen, zelfs als hun ouders laag zijn opgeleid en geen pedagogische opleiding hebben genoten.

Bovendien zijn thuisgeschoolde kinderen beter gesocialiseerd. Dit klinkt contra-intuïtief. Toch kan school ook leiden tot minder gewenste vormen van socialisatie, zoals pesterijen, conformiteit of onverschilligheid. Een goede vriend besloot zijn kinderen thuis te scholen omdat de reis met de schoolbus zo onaangenaam was. Studies laten zien dat thuisgeschoolde kinderen beter zijn in de omgang met zowel kinderen als volwassenen, deels omdat zij meestal deel uitmaken van netwerken van homeschoolers. Ze zijn twee keer vaker dan hun schoolgaande leeftijdsgenoten actief in verenigingsverband en nemen hun burgerschapsplichten serieuzer.

Passend onderwijs

Bovendien kan thuisonderwijs een oplossing zijn voor ouders van kinderen die speciaal onderwijs nodig hebben. Door de bezuinigingen op passend onderwijs kan het moeilijker worden om een school te vinden die past bij je kind. Als je in de VS ziet dat je kind ongelukkig of onveilig is op school heb je een alternatief: je kunt je kind weer laten opbloeien door thuis onderwijs te geven.

Het hoge aantal thuisgeschoolde kinderen in de VS is voor een deel te verklaren door de hoge kosten voor bijzonder onderwijs, die niet door de overheid worden gefinancierd. Veel ouders kunnen een religieuze school niet betalen en kiezen daarom voor thuisonderwijs. Maar er zijn ook ouders met uitgesproken seculiere opvattingen die van deze vrijheid gebruikmaken om hun eigen kinderen te onderwijzen. In dit opzicht is de homeschoolmovement in de VS zeer gevarieerd en geeft ruimte aan meerdere levensbeschouwelijke behoeften en visies.

Keuzevrijheid

Thuisonderwijs zal altijd de keus blijven van een klein percentage ouders. De meesten ontberen de energie of het talent om thuisonderwijs te geven of hebben andere prioriteiten. Mijn vrouw en ik vonden het heerlijk om die keuzevrijheid in de VS te hebben, maar hebben nooit de behoefte gevoeld om er daadwerkelijk gebruik van te maken.

Toch is het belangrijk te beseffen dat school niet per se het beste is voor onze kinderen. Dat geldt zeker als de overheid onderwijsvrijheden inperkt of schoolprestaties tegenvallen. Thuisonderwijs kan juist dan een belangrijke optie worden. (Trouw.nl)

James Kennedy (1963) is Amerikaans historicus. Hij groeide op in de Verenigde Staten en is vanaf 2003 werkzaam in Nederland. Vanaf 2003 was hij hoogleraar Contemporaine Geschiedenis aan de Vrije Universiteit en sinds 2007 is hij hoogleraar Nederlandse Geschiedenis sinds de Middeleeuwen aan de Universiteit van Amsterdam.