Pubers zijn dwars en brutaal, verleggen altijd je grenzen, vinden alles en iedereen ‘stom’ en houden met niemand rekening. Dat is althans het oordeel van veel ouders. Ze zien daarom op tegen de puberteit van hun kinderen. Maar is het ook nog leuk? En, belangrijker: hoe houd je het leuk?

Maureen Altorf, jongerenwerker bij Stichting Chris – de telefonische hulplijn voor kinderen en jongeren, die onder andere ook pastorale begeleiding en preventieprojecten biedt – en zelf moeder van drie inmiddels volwassen kinderen, ziet de puberteit als de meest uitdagende periode in haar leven als ouder… Pubers zijn dwars en brutaal, verleggen altijd je grenzen, vinden alles en iedereen ‘stom’ en houden met niemand rekening. Dat is althans het oordeel van veel ouders. Ze zien daarom op tegen de puberteit van hun kinderen. Maar is het ook nog leuk? En, belangrijker: hoe houd je het leuk?

Maureen Altorf, jongerenwerker bij Stichting Chris – de telefonische hulplijn voor kinderen en jongeren, die onder andere ook pastorale begeleiding en preventieprojecten biedt – en zelf moeder van drie inmiddels volwassen kinderen, ziet de puberteit als de meest uitdagende periode in haar leven als ouder. Vooral het verrassende en het directe van haar pubers intrigeerden haar. Ze geeft direct toe dat het ook veel van je als ouder vraagt, “want,” legt ze uit, “je wordt erdoor verrast. Zo heb je dat lieve, stuurbare kind en zo verandert dat wezentje in een kind dat je voor je gevoel niet meer kunt bereiken. Dat gebeurt sneller dan je denkt. En daar schrik je van. Maar in die periode werd ik ook geoefend in geduld en gescherpt in mijn christen-zijn. Want pubers zijn superkritisch, ze pakken je op je woorden. Het zijn spiegels voor je. En natuurlijk heb ik ook wel eens gezegd: ‘Ik kan ze wel achter het behang plakken.’ Maar dat is ook goed, want het brengt je op de knieën. Want soms kun je alleen maar zeggen: ‘Heer, help’!”
 

Loslaten

Het moeilijkst vond de jongerenwerker om het plaatje dat zij als ouder van haar kind in haar hoofd had, los te laten. “In elk kind zie je bepaalde kwaliteiten en je hoopt dat die kwaliteiten eruit komen. En het liefst nu, want het is zonde van hun tijd als ze falen, of het niet oppakken. Ik zie dat ook als een valkuil voor veel ouders. Het blijven vasthouden aan je eigen ideeën en gedachten, wat jij vindt wat het allerbelangrijkste is voor je kind. Uiteindelijk moet je leren je kind te accepteren zoals het is en zien dat het kind moet groeien. Dat plaatje wat je zelf hebt als ouder, moet je loslaten.”

Gevoelsprieten

Welke veranderingen een kind op weg naar volwassenheid lichamelijk ondergaat, weet iedereen wel. Maar emotioneel lijkt het wat ingewikkelder. Maureen: “Op het moment dat een kind in de puberteit komt, heeft het een bord voor zich met daarop: werk in uitvoering. Iedereen die zo’n bord ziet, weet dat hij daar omheen moet lopen of er rekening mee moet houden. Er is een mega-ontwikkeling in hun wezen gaande. Maar ze zijn nog onvoldoende ontwikkeld en bekwaam om die wereld aan te kunnen.

Bovendien zijn emoties voor pubers hun belangrijkste antenne waarmee ze keuzes maken. Voelt het goed? Dan is het goed. Voelt het niet goed? Dan is het per definitie niet goed. Ze koersen op hun gevoelsprieten. Als je daar als ouders geen rekening mee houdt, kan dat heel gevaarlijk zijn.”

Gezeur

Kun je pubers dan nog bereiken? Maureen is daarvan overtuigd. “Maar op een andere manier. Stap in hun belevingswereld. Pubers willen zich veilig voelen, geborgenheid is heel belangrijk. En dat is een basiselement dat je hun kunt geven, door hun bijvoorbeeld te laten voelen dat ze er mogen zijn om wie ze zijn. Spreek hen ook aan op dingen die je bijzonder vindt, in plaats van op de dingen die ze fout doen. Dat is namelijk de grootste klacht van tieners; dat gezeur over hun huiswerk en dat er nooit iets goeds is aan hen. Dan is de kleding niet goed, de muziekkeus niet goed, de woordkeus of hoe ze hun kamer veranderen niet goed of ze hebben niet de juiste vrienden.”

Altorf vindt het wel logisch dat ouders letten op de dingen die fout gaan, want dat is een zorg voor ouders. ‘Straks gaat het fout.’ Maar ze is van mening dat ouders veel meer bereiken als ze met een arm om hun dochter heen zeggen: ‘Hé, is het niet een beetje naïef hoe je gekleed bent?’ dan dat ouders zeggen: ‘Dat ziet er niet uit,’ of ‘Moet dat nu zo?’

“Pubers hebben die bevestiging dat ze er mogen zijn, nodig. Want ze liggen overhoop met zichzelf. Ze vragen zich voortdurend af of ze wel goed in de markt liggen en wat men van hen zegt. Als ouders kun je hun die bevestiging meer geven dan hun vrienden. Ga er dus creatief mee om, ook al ben je het er niet mee eens. En dat betekent voor ouders ook zelfverloochening. Toch die kamer binnenstappen, waar muziek draait die jou als ouder niet aanstaat. Maar dat dan ook bespreekbaar maken. Dat kun je op twee manieren doen. Je kunt zeggen: ‘Houd op met die herrie, het is niet bijbels’ maar je kunt er ook een avondje voor gaan zitten en je tiener laten luisteren naar jouw muziek. Natuurlijk vindt hij dat stomme en ouderwetse muziek, maar je kunt uitleggen waarom jij jouw muziek mooi vindt en dan naar hun muziek luisteren. Daar verras je jongeren mee.”

Toon interesse

Kun je in sommige gevallen een puber niet gewoon z’n gang laten gaan en denken: ‘Dat gaat vanzelf wel weer over?’ Altorf vindt dat een gevaarlijke uitspraak. Ze licht toe: “Juist nu, in een tijd waarin er zoveel op hen afkomt, moet je je als ouder bewust zijn van waar je kind mee bezig is. De meest gelezen bladen zijn onder tieners de Fancy en de Break out, ook onder christentieners. Als je ziet wat hun daarin wordt aangereikt, dat is puur bagger. En als je dan als ouder geen tegengeluid geeft, krijgt je kind eenzijdige informatie, wat hun kader ook eenzijdig vormt. Stap daarom in hun belevingswereld en communiceer je christelijke normen en waarden. Moet je dan op de bank gaan zitten met de Break out? Als zij dat lezen, ja. Ga met hen in gesprek erover. Je tiener zal het in eerste instantie gek vinden, maar krijgt daarmee ook een signaal van ‘hé, ze zijn geïnteresseerd in mijn wereld.’ En dat geeft hun ook weer die veiligheid.

Maar het maakt wel veel verschil hoe je er dan vervolgens mee omgaat. Als je de Break out leest en zegt: ‘Dát komt nooit meer in huis,’ gooi je alle deuren dicht. Dan gaan ze het stiekem lezen en weet je helemaal niet meer waar ze mee bezig zijn. Zo’n blad is een feit, daar verander je niets aan. Maar je kunt het wel aangrijpen om juist de christelijke waarden en normen te communiceren. En daarmee leer je hun ook kritisch te kijken en gevaren te onderscheiden.”

(bron www.eo.nl )