Je bent gelukkig getrouwd, hebt samen kinderen mogen ontvangen, klust zoveel als je beiden kunt in je vrije uren in huis en dan… overlijdt een van de ouders plotseling als de jongste nog net geen jaar is. Het overkwam Lucia van de Sande vijf jaar geleden. Je bent gelukkig getrouwd, hebt samen kinderen mogen ontvangen, klust zoveel als je beiden kunt in je vrije uren in huis en dan… overlijdt een van de ouders plotseling als de jongste nog net geen jaar is. Het overkwam Lucia van de Sande vijf jaar geleden.

“Niemand kan zich het intens grote verdriet voorstellen, maar je gaat toch door. Het moet.” Op de komende gezinsdag voor alleenstaande ouders van 21 november te Schoonhoven verzorgt ze een van de workshops. "Als je gelooft in de genade van God, ontvang je hem ook."

Bij het gezin van de Sande in een klein gemoedelijk Brabants dorp voel je je meteen welkom. Aan de grote eettafel in de keuken doet Lucia van de Sande (46) haar verhaal. Rondom de herkenbare elementen van een gezin: viltstiften, papieren en speeltjes op de aanrecht, manden met schoenen in de gang, een rijtje fietsen in de schuur. “Wij ontmoetten elkaar pas toen we al tegen de dertig waren. Het was voor ons meteen duidelijk. Dit is het! En na een korte verkeringsperiode zijn we in november 1994 getrouwd.” Zes kinderen mochten Lucia en Paulus ontvangen. Drie jongens en drie meisjes, die nu in de leeftijd van 6 tot en met 13 (bijna 14) zijn.

Een steek van een daas vlak voor de zomervakantie van 2005 leek de oorzaak van een pijnlijk been bij Paulus. Binnen een paar weken bleek de oorzaak echter vele malen ernstiger: longkanker, met uitzaaiingen. “8 Augustus hoorden we de uitslag en 6 september is hij overleden. De artsen wilden echt alles uit de kast halen om hem te helpen. Vanaf het begin hebben we gezegd: het moet wel zin hebben, we willen geen behandeling als zoethoudertje. Paulus ging heel snel achteruit. De laatste week mocht hij naar huis. En hoewel ik wel wist dat hij heel erg ziek was, bleef ik hoopvol. Tegen de kinderen zei ik ook ‘Alleen door een wonder kan papa nog beter worden’.”

Maar God had andere plannen, want zo heeft Lucia het, ondanks het intens grote verdriet, toch ervaren. “We waren beiden erg nuchter, wat niet wil zeggen dat je geen verdriet hebt. Sommige mensen hebben mij dat wel gezegd, zelfs verweten. ‘Jij huilt niet en je gaat maar door, het lijkt wel of je helemaal geen verdriet hebt’.” Een opgewekte harde werker is Lucia eigenlijk altijd geweest, dat zit in haar natuur en heeft ze van huis uit meegekregen. Het is haar kracht en tegelijkertijd ook haar zwakte geweest afgelopen jaren. “Ik was ervan overtuigd dat God het op een of andere manier zo bedoeld had. ‘Als Hij dit voor mij heeft bedacht, dan zal ik het ook alleen kunnen’, dacht ik. ‘Anders stelt hij me niet voor deze opdracht’.”

“En dan kom je jezelf een keer tegen. Ik wilde wel, maar mijn lichaam niet meer. Ik móest het rustiger aan gaan doen. Voor het eerst ervoer ik dat rust ook genezend kan werken. En dat ik niet álles zelf hoefde te doen en te kunnen. Nu neem ik geregeld die rust, juist omdat je in die rust op ideeën of oplossingen kunt komen. Want alles draait om jou, voor alles komen de kinderen bij  jou. In het begin kon ik die rust echt niet vinden. Onbewust laat je alleen dat toe wat je op dat moment aan kunt. Ik wist gewoon, ik kan mezelf nu niet laten gaan, dat verdriet is te groot.” “Ook het alleen zijn is een proces waarin je groeit. Het was echt een soort ontwenningskuur. Eerst moest ik iets te doen hebben of iets te lezen. Nu kan ik gewoon stil zijn.”

Lucia weet dat ze in het begin maar doordraafde: “Ik ben toch blij dat ik het zo heb gedaan, dat ik er zo voor mijn kinderen kon zijn. Dan komt die verwerking maar wat later, wat ook is gebeurd. Vlak na het overlijden voelde ik heel sterk: we moeten samen weer een gezin worden. En dat wat je in het diepste van jezelf voelt, is voor mij mijn geweten, de stem van God.”

Lucia heeft afgelopen jaren ook ervaren wat het woord van mensen werkelijk betekent als ze hulp aanbieden. Positief en negatief. “Het aller-moeilijkst vond en vind ik hulp te vragen. Mensen blijken vaak vanuit hun eigen emotie te willen helpen, maar hebben niet in hun agenda gekeken of ze het werkelijk waar kunnen maken. Als ik dan eenmaal zo ver was, kreeg ik soms een glashard ‘nee’ als antwoord.” “Gelukkig zijn er altijd mensen geweest die mij wel hulp hebben kunnen bieden. Soms ook jaren later, omdat ze aanvoelen dat het nog steeds nodig is. Dat is echte hulp.” “Weet je, anderen kunnen niet voor jou bepalen wanneer je verdriet voorbij is of hoe je dingen verwerkt. Ik ben wel veranderd en heb vooral geleerd keuzes te maken. Ik heb gemerkt dat, als ik vanuit mijn gevoel kies wat goed is voor mij en mijn gezin, het dan goed met ons gaat. Daarmee stoot je misschien mensen ooit tegen het hoofd, die vanuit goede bedoelingen hun ideeën te veel willen opdringen. Het is belangrijk zelf de regisseur van je leven te blijven.”

Aan de andere kant heeft Lucia mogen ervaren hoe God haar steeds heeft bijgestaan. “De tijd dat Paulus ziek was, was ook een tijd van genade. Er hebben zoveel mensen voor ons gebeden, waardoor ik me heel erg gedragen heb gevoeld. In die periode deden jongeren mee aan het voorprogramma van de Wereldjongerendagen in Keulen. Eerst zouden ze bij ons komen logeren. Dat kon vanwege de ziekte van Paulus niet meer. Mede doordat zij bij de voorbereidingsdagen in Eindhoven voor ons hebben gebeden, was er een soort verbondenheid ontstaan die ons echt heeft gesterkt. Ook later heb ik mogen ervaren dat, als je jezelf voor God openstelt, Hij jou zijn genade als het ware toewerpt. Ik wilde op een gegeven moment wel een keer op een niet georganiseerde vakantie met de kinderen, maar hoe doe je dat alleen met zes kinderen? Prompt stelde een gezin uit de parochie voor om samen op vakantie te gaan. Of die keer dat ik na lang twijfelen toch maar in het dorp kerstkaarten ging kopen en de man des huizes spontaan voorstelde de tuin te komen doen.”

Getekend door alles wat ze afgelopen jaren heeft meegemaakt, maar ook met een aangeboren Hollandse nuchterheid en opgewektheid, ziet Lucia de toekomst met een groot vertrouwen op God tegemoet. “Het is echt niet zo dat dingen ineens makkelijk worden als je op God vertrouwt, je hebt toch gewoon je verdriet en je moeilijke momenten. Maar het geeft mij en de kinderen wel de kracht op een positieve manier door te gaan.” Lachend: “Ik zeg wel eens: ik heb een kort lijntje met God. Zo voel ik dat echt, dat ik dicht bij Hem mag staan. Hij heeft me vaak laten voelen dat Hij er voor me is en ook dat Paulus nog altijd bij me is. Die momenten heb je nodig.”

Het betekent voor Lucia niet dat ze stug vasthoudt aan een idee dat er geen andere man in haar leven zou kunnen komen. “Als het me gegeven is, zou ik best iemand willen ontmoeten met wie ik de liefde van God kan delen. Iemand met wie ik kan praten en die er voor mij en de kinderen is. Ze vragen het ook wel eens hoor ‘Mam, ga je weer trouwen?’ Mijn antwoord is dan eigenlijk heel simpel: ‘Als het Gods bedoeling is en als het iemand is van wie ik kan houden en die ook van jullie kan houden.’”

Waarom zet je je in voor de gezinsdag voor alleenstaande ouders? “Ik merkte dat er weinig georganiseerd wordt voor alleenstaande gezinnen in de katholieke Kberk. We zijn wel altijd welkom op gezinsdagen, maar vaak sluiten onderwerpen dan toch niet aan op een alleenstaande ouder. Ik heb niet de mogelijk zelf zoiets op te zetten, maar in samenspraak met het IHGO ontstond het idee een parallelprogramma te organiseren op een gezinsdag. Veel faciliteiten zijn er dan al en de kinderen kunnen met het kinderprogramma meedoen. Het gaat om een stukje verdieping, bezinning, maar zeker geen rouwverwerking. Alleenstaande ouders, of dat nu komt door overlijden, scheiden of anderszins, zijn van harte welkom.”

De Gezinsdag voor alleenstaande ouders vindt parallel aan de Gezinsdag plaats op zondag 21 november in Schoonhoven. Nadere informatie en opgeven kan via: (0412) 484581 of www.katholiekgezin.nl/alleenstaandeouders en www.katholiekgezin.nl/gezinsdag