Mirjam Sterk, lid van de Tweede-Kamerfractie van het CDA, reageert op de stelling van katholiekgezin.nl over het huidige gezinsbeleid. In haar column steunt zij de stelling ‘De overheid moet het gezin meer ondersteunen’, maar geeft tegelijkertijd aan dat het gezin als samenlevingsverband het uitgangspunt moet zijn en niet alleen de individuen daarbinnen. Mirjam Sterk, lid van de Tweede-Kamerfractie van het CDA, reageert op de stelling van katholiekgezin.nl over het huidige gezinsbeleid. In haar column steunt zij de stelling ‘De overheid moet het gezin meer ondersteunen’, maar geeft tegelijkertijd aan dat het gezin als samenlevingsverband het uitgangspunt moet zijn en niet alleen de individuen daarbinnen.
“De bakermat voor goed burgerschap.” Zo definieerde Enneus Heerma, destijds fractievoorzitter van het CDA in 1995 het gezin. Hij bepleitte een minister voor gezin, die een gezinsbeleid moest vormgeven dat recht doet aan eigentijdse verlangens en ambities van elk individu, zonder het gezin als geheel uit het oog te verliezen. De overheid heeft immers als taak de samenleving bijeen te houden, verbrokkeling tegen te gaan en voorwaarden te scheppen die samenlevingsstructuren beschermen en stimuleren. Sinds het uitspreken van deze woorden is er veel gebeurd. Pas tien jaar later is deze minister er dan eindelijk gekomen. Toen viel Heerma hoon ten deel. Tegenwoordig mag er gelukkig weer over het gezin gesproken worden.
Ik denk dat dit te maken heeft met het feit dat het belang van het gezin, in een tijd waarin het onder druk staat, langzaam weer erkenning krijgt. Waar komt die druk vandaan? Ik denk door drie zaken. Als eerste: de gebroken gezinnen door echtscheiding, en (daardoor) samengestelde gezinnen, stellen andere eisen aan opvoeders. Ten tweede: de grote hoeveelheid prikkels als drank, drugs, de beeldcultuur en daarmee gepaard gaande seksualisering van de samenleving vragen veel van ouders en kinderen. Ten slotte is de sociale samenhang tussen gezinnen ook veranderd. (Groot)-ouders en kinderen wonen vaak niet meer in de dezelfde stad of hetzelfde dorp. Het Afrikaanse gezegde: je hebt een dorp nodig om een kind op te voeden is nog steeds een waarheid als een koe, maar gaat zeker niet altijd meer op.
Dat vraagt dus ook een andere rol van de overheid, waarbij het gezin als samenlevingsverband het uitgangspunt is en niet alleen de individuen daarbinnen. De verantwoordelijkheid van ouders bij de opvoeding staat voorop. De overheid dient het daarbij te ondersteunen en faciliteren. Zo komt er vanaf volgend jaar een kindgebondenbudget waarin niet het gezin, maar er per kind in het gezin een financiële inkomensafhankelijke bijdrage van het Rijk komt. Ook moet de overheid zorgen dat er voorwaarden zijn waaronder het gezinsleven zo goed mogelijk kan functioneren. Dat betekent dat er een goede combinatie mogelijk moet zijn om werk en zorg voor de kinderen goed te verdelen. Er moet een plaats zijn waar je terecht kunt met vragen over opvoeding, de Centra voor Jeugd en Gezin. Maar ook: goede ouderschapsverlofregelingen, schooltijdbanen, kinderopvangregelingen waarbij er, voor het CDA, ook een vergoeding hoort te staan tegenover informele opvang door familie.
De overheid heeft ook een rol waar ouders hun verantwoordelijkheid niet kunnen of willen nemen. Dat noem ik geen bemoeizucht, maar bemoeizorg. Want kinderen dreigen het slachtoffer te worden. Het gezin voldoet zo niet aan de eisen die ook door de Schepper bij hen zijn neergelegd. Dat vraagt om ingrijpen van de overheid. Door bijvoorbeeld zorg vanuit de familie te organiseren rond het gezin. Waar dat niet mogelijk is, andere manieren van opvoedondersteuning aan te bieden of desnoods te verplichten. Met inschakeling van alle andere betrokkenen in het maatschappelijk middenveld: scholen, kerken, sportverenigingen en dergelijke. In het belang van de ouders, maar zeker ook in het belang van het kind. Het gaat immers ook om zijn of haar recht om te kunnen opgroeien zoals God het heeft bedoeld, als beeld van God. Daarom is het winst dat deze minister er is. Nu zal hij zich ook waar moeten maken!
Mirjam Sterk