Twee docenten uit het wetenschappelijk onderwijs en de Tilburgse pastoor Harm Schilder pleiten in Katholiek Nieuwsblad voor katholiek onderwijs. Niet enkel voor r.-k. scholen, maar ook voor onderwijs over het katholieke / christelijke geloof op openbare scholen. Twee docenten uit het wetenschappelijk onderwijs en de Tilburgse pastoor Harm Schilder pleiten in Katholiek Nieuwsblad voor katholiek onderwijs. Niet enkel voor r.-k. scholen, maar ook voor onderwijs over het katholieke/christelijke geloof op openbare scholen.
Zij halen hierbij de argumenten aan van de niet-christelijke auteur Yves Pernet. Katholiek onderwijs is nodig ten eerste omdat de Europese beschaving niet te begrijpen is zonder de inbreng van het christendom. Ten tweede omdat het christendom een ‘stevige ethiek’ biedt die ons kan helpen op een goede manier met elkaar samen te leven. De derde reden is dat er naast de ‘wat’-vragen in het onderwijs ook de ‘waarom’-vragen (metafysica) behandeld moeten worden.
Volgens de auteurs is het triest dat zelfs op veel – in naam – katholieke scholen deze drie elementen ontbreken. “Het lijkt ons voor veel scholen eerlijker de 'k' te laten vallen en nieuwe katholieke scholen op te richten, waar daadwerkelijk katholiek onderwijs wordt gegeven door daadwerkelijk katholieke leerkrachten.”
Lees hieronder het volledige artikel:
Dáárom r.-k. onderwijs
door Harm Schilder, Harrie de Swart en Anna Plakas
Het is wel degelijk de moeite te waard te streven naar echt katholiek onderwijs met echte katholieke leerkrachten. Een veelgehoorde klacht in katholiek Nederland is dat veel in naam katholieke scholen weinig tot niets doen aan geloofsonderricht. Veel katholieke ouders zien er dan ook de meerwaarde niet van in hun kind naar zo'n school te sturen.
De roep om katholieke scholen op te richten waar voldoende aandacht is voor geloofsvorming is steeds luider te horen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat op een aantal plaatsen initiatieven daartoe zijn opgestart. Er zijn echter ook genoeg katholieke ouders die gedegen katholiek onderwijs niet van essentieel belang vinden. De school is er volgens hen vooral om kinderen van goed onderwijs te voorzien en ze voor te bereiden op een rol in de maatschappij.
De moeite waard?
Is het de moeite waard te streven naar r.-k. scholen waarin men meer doet aan het geloof dan Kerstmis en Pasen vieren? Waarin men meer doet aan het geloof dan aandacht hebben voor sociale omgangsvormen en solidariteit met minder bedeelden? Wat is de meerwaarde van een school waar de katholieke leer expliciet onderwezen en de geloofsvorming van kinderen gestimuleerd wordt?
We gaan hierop in aan de hand van het artikel 'De rol van religie in het onderwijs' van Yves Pernet (zie www.politiek.net/iskander, 29 mei 2011). Hierin houdt de niet-christelijke auteur een goed onderbouwd pleidooi om het christendom te onderwijzen op alle scholen, óók op de niet-christelijke. Hij stelt vast dat de huidige samenleving in een neerwaartse spiraal verkeert en veel weg heeft van cultuurpessimisme. Hij geeft drie argumenten voor onderwijs in het christendom op alle scholen:
Drie argumenten
Ten eerste: het christendom heeft vorm gegeven aan de westerse wereld. Als men de christelijke uitgangspunten, symbolen, verhalen et cetera niet begrijpt, dan is het beeld van de huidige samenleving een beeld zonder verleden. Het is dus niet mogelijk de samenleving van vandaag te zien in een perspectief waar het christendom ontbreekt. "Daarom zou het nefast zijn om een blik op de westerse wereld te hebben zonder ooit diepgaand over die godsdienst geleerd te hebben die aan de fundamenten ervan ligt."
Ten tweede: de christelijke religie is een uitstekende basis voor een solide ethiek. "De verhalen van Jezus en zijn lotgevallen, zoals beschreven in de Bijbel, zitten boordevol belangrijke ethische boodschappen, die voor kinderen begrijpelijk zijn (indien goed uitgelegd), en eveneens waardevol als culturele bagage wanneer men het eerste punt in beschouwing neemt."
Ten derde: we beperken ons tegenwoordig veelal tot de 'wat'-vragen ('Wat is de vierkantswortel van 9?'), zonder de 'waarom'-vragen te stellen. Echter, "het beantwoorden van de 'wat'-vragen is slechts één deel van het begrijpen van de werkelijkheid. Achter de fysica (in de breedste zin van het woord), die verklaard kan worden door de 'wat'-vragen, komt er de metafysica (…) en deze kan slechts verklaard worden door de 'waarom'-vragen.
Deze 'waarom'-vragen gaan over zingeving en het is belangrijk dat deze vanuit een onversneden christelijk/katholiek perspectief gesteld en beantwoord worden. De antwoorden kunnen alleen buiten de mens zelf gevonden worden en helaas weigeren velen dat te doen omdat men zichzelf op de stoel van God wenst te plaatsen.
Zo erg?
Hoe triest is het dat op veel in naam katholieke scholen de verhalen van Jezus en zijn lotgevallen veelal niet of nauwelijks worden verteld. Veel katholieke ouders denken: er staat nog een kerststal in de aula, er ligt misschien nog een Bijbel in de klas, dus zo erg kan het toch niet zijn? Maar laten we eens naar de cijfers kijken. Nog niet 1 procent van de gedoopte kinderen gaat later nog naar de kerk. Daar doen we dus iets goed fout. Om de kinderen een religieus/cultureel coherent opvoedingkader te bieden en een stevige basis waarop ze ten alle tijden kunnen terugvallen, is een goede samenwerking nodig tussen een degelijke katholieke thuisomgeving, de parochie en de school. Als een van deze drie het laat afweten wordt het moeilijk om het kind dat kader te geven.
Het lijkt ons voor veel scholen eerlijker de 'k' te laten vallen en nieuwe katholieke scholen op te richten, waar daadwerkelijk katholiek onderwijs wordt gegeven door daadwerkelijk katholieke leerkrachten.
Harrie de Swart is emeritus-hoogleraar Logica van de Universiteit van Tilburg,
Harm Schilder is pastoor te Tilburg,
Anna Plakas doceert aan de Universiteit van Amsterdam.