ConclaafEen overzicht van feiten over het conclaaf, netjes op een rijtje gezet. Voor als je door de bomen het bos niet meer ziet of, misschien beter uitgedrukt, je hoofd in de zwarte rook zit. ConclaafEen overzicht van feiten over het conclaaf, netjes op een rijtje gezet. Voor als je door de bomen het bos niet meer ziet of, misschien beter uitgedrukt, je hoofd in de zwarte rook zit.

Kardinalencollege

  • 117 kardinalen mogen kiezen
  • 2 kardinalen uit Azië zullen niet meedoen aan het conclaaf
  • 115 kardinalen zullen kiezen
  • 48 kardinalen zijn gecreëerd door paus Johannes Paulus II
  • 67 kardinalen zijn gecreëerd door paus Benedictus XVI
  • 90 kardinalen waren 80 of ouder op 28 februari 2013
  • 207 kardinalen zijn er in totaal

Stemgerechtigde kardinalen

  • 61 kardinalen komen uit Europa
  • 14 kardinalen komen uit de Verenigde Staten
  • 19 kardinalen komen uit Latijns Amerika
  • 11 kardinalen komen uit Afrika
  • 9 kardinalen komen uit Azië
  • 1 kardinaal komt uit Oceanië
  • De kardinalen komen uit 48 verschillende landen
  • De gemiddelde leeftijd is 72 jaar

Conclaaf

  • Niet-stemgerechtigde kardinalen doen niet mee aan het conclaaf, wel aan de ontmoetingen die voorafgaan aan het conclaaf, ook wel pre-conclaaf genoemd
  • Behalve de stemgerechtigde kardinalen zijn er ook twee technici, medisch personeel en enkele assistenten aanwezig in de Sixtijnse kapel
  • Conclaaf komt van “cum clave” – met sleutel, wat duidt op het feit dat de kardinalen letterlijk worden opgesloten
  • Als alle stemgerechtigde kardinalen en de overige deelnemers van het conclaaf binnen zijn, spreekt de pauselijke ceremoniemeester mgr. Guido Marini de woorden “Extra omnes” – iedereen eruit; daarna sluit hij de deuren
  • Kardinalen en assistenten zweren een eed van absolute geheimhouding. Het verbreken van de geheimhoudingsplicht resulteert automatisch in excommunicatie
  • Met uitzondering voor noodgevallen is het de kardinalen niet toegestaan contact te hebben met de buitenwereld: geen mobiele telefoons, geen kranten, geen televisie, geen brieven en geen signalen
  • De kardinalen overnachten in het Domus Sanctae Marthae, het Heilige Marthahuis, een gebouw in Vaticaanstad met 5 verdiepingen, 105 twee-kamer suites en 26 enkele kamers
  • De kamers in het Domus Sanctae Marthae worden door loting toebedeeld
  • De kardinalen kunnen alleen worden gespot als ze van hun slaapvertrekken naar de Sixtijnse Kapel gaan of vice versa

Stemrondes

  • De eerste dag begint op dinsdag 12 maart om 16.30 uur
  • De eerste dag kan één keer worden gestemd
  • Na de eerste dag wordt vier keer per dag gestemd: 10.30 / 12.00 / 17.30 / 19.00 uur
  • Twee keer per dag worden de stembriefjes, de telformulieren en de aantekeningen verbrand, om 12.00 uur en om 19.00 uur maar als een paus gekozen is, wordt niet gewacht tot die tijd
  • Een officiële registratie van de stemming wordt verzegeld en bewaard in de Vaticaanse archieven
  • Zwarte rook geeft aan dat er nog geen paus gekozen is
  • Als na drie hele dagen nog geen paus is gekozen, kan een dag voor gebed worden ingelast
  • Daarna kan een dag voor gebed worden ingelast na elke zeven stemrondes
  • Een tweederde meerderheid is nodig om een paus te kiezen, dus 77 stemmen
  • Als na 33 stemrondes nog geen paus is gekozen, wordt de keuze beperkt tot de twee kandidaten met de meeste stemmen, maar een tweederde meerderheid blijft nodig

Stembiljet

  • Stembiljetten zijn ongeveer 15 cm bij 5 cm en bovenaan staat de tekst: “Eligo in Summum pontificem” – Ik kies als paus
  • De kardinalen vullen de naam van hun keuze in op zo'n manier dat aan het handschrift niet kan worden achterhaald wie heeft gestemd
  • De stembiljetten worden in de lengte gevouwen tot ongeveer 15 cm bij 2½ cm
  • Dan lopen alle kardinalen op volgorde van leeftijd, een voor een naar voren en werpen hun stembiljet in een bronzen urn die is verzilverd en verguld
  • De kardinaal-camerlengo leest overluid een voor een de namen voor die op de stembiljetten staan
  • De stembiljetten worden aan een koord geregen alvorens ze worden verbrand

Nieuwe paus

  • Wanneer iemand een tweederde meerderheid heeft behaald, vraagt de deken van het kardinalencollege of hij accepteert en kiest hij een naam
  • De stembriefjes worden verbrand met speciale chemicaliën die de rook wit doen kleuren opdat de wereld zal weten dat er een nieuwe paus is gekozen
  • Tegelijk met de witte rook worden de klokken geluid om eventuele verwarring te voorkomen
  • De kardinalen beloven gehoorzaamheid aan de nieuwe paus
  • De nieuwe paus kleed zich in een witte soutane en hij zet een witte solideo op
  • Drie witte soutanes van verschillende grootte liggen klaar
  • De oudste deken van het kardinalencollege betreedt het hoofdbalkon en verklaart: “Habemus Papam” – we hebben een paus
  • Vervolgens verschijnt de nieuwe paus op het balkon

Geschiedenis

1740 – Benedictus XIV (247e paus)
51 kiezers, 4 stierven tijdens het conclaaf
18 februari – 17 augustus 1740 (181 dagen)
(langste conclaaf in de moderne geschiedenis)

1758 – Clemens XIII (248e paus)
45 kiezers, 44 bij de laatste stemronde
15 mei – 6 juli 1758 (53 dagen)

1769 – Clemens XIV (249e paus)
(paus Clemens XIV was O.F.M. Conv.)
46 kiezers
15 februari – 19 mei 1769 (94 dagen)

1774-1775 – Pius VI (250e paus)
44 kiezers, 2 stierven tijdens het conclaaf
5 oktober 1774 – 15 februari 1775 (133 dagen)

1799-1800 – Pius VII (251e paus)
(Venetië: Rome was bezet, laatste conclaaf buiten Rome)
34 kiezers
1 december 1799 – 14 maart 1800 (105 dagen)

1823 – Leo XII (252e paus)
49 kiezers
2 – 28 september 1823 (27 dagen)

1829 – Pius VIII (253e paus)
50 kiezers
24 februari – 31 maart 1829 (36 dagen)

1830-1831 – Gregorius XVI (254e paus)
(laatste priester-kardinaal tot paus gekozen)
45 kiezers
14 december 1830 – 2 februari 1831 (51 dagen)

1846 – Pius IX (255e paus)
(begin van de ‘korte conclaven’)
50 kiezers
14 – 16 juni 1846 (3 dagen)

1878 – Leo XII (256e paus)
(Eerste niet-Europese kardinaal arriveert te laat, John McCloskey van New York)
61 kiezers
18 – 20 februari (3 dagen)

1903 – Pius X (257e paus)
64 kiezers
7 stemrondes
31 juli – 4 augustus 1903 (4 dagen)

1914 – Benedictus XV (258e paus)
(2 Amerikaanse plus 1 Canadese kardinaal arriveerden te laat en werden buitengesloten)
(eerste Latijns Amerikaanse kardinaal)
57 kiezers 10 stemrondes
31 augustus – 3 september 1914 (4 dagen)

1922 – Pius XI (259e paus)
(2 Amerikaanse plus 1 Canadese kardinaal arriveerden WEER te laat)
(na dit conclaaf werd de 15-dagen-regel ingesteld)
53 kiezers / 14 stemrondes
2 – 6 februari 1922 (5 dagen)

1939 – Piux XII (260e paus)
62 kiezers / 3 stemrondes
(kortste conclaaf met kleinste aantal stemrondes)
1 – 2 Maart 1939 (2 dagen)

1958 – Johannes XXIII (261e paus)
51 kiezers / 11 stemrondes
25 – 28 oktober 1958 (4 dagen)

1963 – Paulus VI (262e paus)
80 kiezers / 6 stemrondes
19 – 21 juni 1963 (3 dagen)

1978 (1) – Johannes Paulus I (263e paus)
(eerste conclaaf zonder kardinalen van 80 of ouder)
111 kiezers / 4 stemrondes
25 – 26 augustus 1978 (2 dagen)

1978 (2) – Johannes Paulus II (264e paus)
111 kiezers / 8 stemrondes
14 – 16 oktober 1978 (3 dagen)

2005 – Benedictus XVI (265e paus)
115 kiezers / 4 stemrondes
18 – 19 april 2005 (2 dagen)

2013 – (266e paus)
Eerste conclaaf in de Veertigdagentijd sinds 1829
115 kiezers
12 maart 2013 – ?