Naar alle waarschijnlijkheid ondertekent paus Franciscus op 19 maart de postsynodale apostolische exhortatie over het gezin, naar aanleiding van de twee gezinssynodes in 2014 en 2015. De publicatie wordt in april verwacht. Naar alle waarschijnlijkheid ondertekent paus Franciscus op 19 maart de postsynodale apostolische exhortatie over het gezin, naar aanleiding van de twee gezinssynodes in 2014 en 2015. De publicatie wordt in april verwacht.

Een postsynodale apostolsiche exhortatie (van het Latijnse exhortatio, letterlijk: aansporing, opwekking), is een gezaghebbend document waarin paus Franciscus de besluiten van een synode afkondigt. Aartsbisschop Vicenzo Paglia, de voorzitter van de Pauselijke Raad voor het Gezin, kondigde eerder al aan dat de postsynodale exhortatie met de besluiten van de beide gezinssynodes (in oktober 2014 en oktober 2015) zal aandringen om gekwetste gezinnen meer nabij te zijn en hen te versterken.

Gespannen verwachtingen

Nu de datum van publiceren dichterbij komt, loopt ook weer de spanning op over de verwachtingen van het document. Waar kardinaal Gerhard Müller, de prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer, laatst nog verklaarde dat de kerkelijke leer over het huwelijk God gegeven is, waar geen compromissen over kunnen worden gesloten, vrezen anderen dat het document juist zal afwijken van de leer. Zo waarschuwt de gezinsorganisatie ‘Voice of the Family’ dat het eindrapport van de synodes – waar de exhortatie mede op gebaseerd zal zijn – de leer van de katholieke Kerk ondermijnt.

Heet hangijzer

Hoewel slechts een klein onderdeel, gaat nu al veel aandacht uit naar wat concreet gezegd zal worden over het ontvangen van de communie door hertrouwd gescheidenen. Tijdens de terugvlucht vanuit Mexico gaf paus Franciscus reeds een voorzet door te antwoorden dat de deur weliswaar openstaat voor hen, maar dat zij niet de communie kunnen ontvangen. Volgens de pauselijke biograaf Austen Ivereigh, betekent deze opmerking dat de uitspraken van de paus erop gericht zullen zijn om wegen te vinden die hertrouwd gescheidenen (zonder nietigverklaring van het eerdere huwelijk) kunnen laten integreren in het kerkelijk leven, terwijl de regel gehandhaafd blijft dat zij niet de communie kunnen ontvangen.

Veel meer

Uiteraard gaat het in de exhortatie over veel meer. Zo bleek ook op 12 maart toen de paus deelnemers toesprak van een cursus over het nieuwe huwelijksrecht. “Terwijl de katholieke Kerk probeert om mensen te helpen wier huwelijk niet is geslaagd, om een actief katholiek leven vol te houden of er naartoe terug te keren, moet de Kerk ook zijn bewondering uitdrukken voor mensen die trouw zijn aan hun huwelijkse geloften, ondanks grote moeilijkheden”, aldus paus Franciscus.

Belang van het gezin

Rondom de gespannen verwachtingen wijzen enkele commentatoren erop dat de synodes juist gingen over hoe de Kerk aankijkt tegen en kan ondersteunen bij die situaties waar gezinnen ongewenst tegenaan lopen. Ook de slotwoorden van paus Franciscus bij de gezinssynodes wezen daarop. “Waar deze synode over ging”, aldus paus Franciscus, was “de vreugde van de hoop te brengen, zonder te vervallen in een makkelijke herhaling van wat overduidelijk is of al eerder is gezegd”. Bovendien ging het over het onderzoeken van de uitdagingen van vandaag “in het licht” van het geloof, “waarbij we ze zorgvuldig wilden bestuderen en ze onbevreesd tegemoet treden, zonder onze kop in het zand te steken”.

Uiteindelijk, zo zei de paus, “ging het erom er bij iedereen op aan te dringen het belang van het instituut van het gezin te beseffen en van het huwelijk tussen een man en een vrouw, gebaseerd op eenheid en onontbindbaarheid, en dit te waarderen als de fundamentele basis van de samenleving en het menselijke leven”.