Oost west, thuis best‘Oost west, thuis best’, vindt ook paus Bene­dic­tus, als het gaat om het leren van de ware levens­lessen over bij­voor­beeld vrede, gerech­tigheid, werk, een­dracht en respect. Op de laatste dag van de Wereld Ont­moe­ting van Gezinnen in Mexico-Stad bena­drukte Bene­dictus nogmaals de onmis­bare rol van het gezin voor de samen­leving en de persoon.
‘Oost west, thuis best’, vindt ook paus Benedictus, als het gaat om het leren van de ware levenslessen over bijvoorbeeld vrede, gerechtigheid, werk, eendracht en respect. Op de laatste dag van de Wereld Ontmoeting van Gezinnen in Mexico-Stad  benadrukte Benedictus nogmaals de onmisbare rol van het gezin voor de samenleving en de persoon.

Oost west, thuis bestApplaus stijgt op, een groep scandeert de naam “Benedetto” en elders wuiven deelnemers met  vlaggen. Hoewel de gelovigen de paus nog liever in levende lijven hadden ontmoet, komt de warme reactie op zijn live videoboodschap vanuit het hart van de gezinnen. “Het Mexicaanse volk weet goed dat zij de paus zeer na aan het hart ligt. Ik denk aan hen en ik leg hun vreugde en hoop, hun projecten en zorgen voor aan God de Vader. In Mexico is het Evangelie diep geworteld (…) Dit rijke erfdeel moet worden beschermd zodat het een bron van morele en geestelijke krachten mag blijven om moedig en creatief de hedendaagse uitdagingen aan te gaan en zodat het aan de toekomstige generaties als een kostbaar geschenk kan worden aangeboden.” 

Onvervangbaar

Verderop in zijn videoboodschap benadrukte paus Benedictus XVI dan ook dat  “het gezin een onmisbare basis vormt voor de samenleving en de mens, zoals het ook een onvervangbaar goed is voor kinderen (…). Jezus liet met het eren van de Maagd Maria en de H. Jozef zien dat het gezin een primaire plaats inneemt in het onderricht van de persoon. Het is de ware leerschool van menselijkheid en onvergankelijke waarden.” De paus zei ook te beseffen dat het in de huidige samenleving moeilijk is voor gezinnen, en tegelijk “meer dan ooit nodig dat alle gedoopten getuigenis afleggen van en zich ook openlijk inzetten  voor de herbevestiging van de waardigheid en de unieke en onvervangbare waarde van het gezin, gebaseerd op een huwelijk tussen man en vrouw die openstaan voor het leven”. Want, hoewel tegenwoordig het idee van vrijheid vrijwel uitsluitend op het individu wordt toegepast, waarmee ieder mens binnen de gevangenis van zijn eigen ik blijft steken, “komt de ware vrijheid doordat de mens geschapen is naar Gods beeld en gelijkenis. Deze vrijheid moet dan ook worden uitgeoefend met verantwoordelijkheid, altijd kiezend voor het ware goede zodat het liefde wordt, zelfgave. Hiervoor is, veel meer dan allerlei theorieën, de intimiteit en de kenmerkende liefde van de gemeenschap van een gezin nodig. Het is thuis waar men leert werkelijk te leven, het leven en gezondheid, vrijheid en vrede, gerechtigheid en waarheid, werk,  eendracht en respect te waarderen.”

Steun

In een eerdere videoboodschap had de Heilige Vader al gezegd dat “een christelijk thuis doordrongen zou moeten zijn van de Geest van God”. Met een dergelijke gebedshouding “wordt het individuele en het gezinsleven geleidelijk aan getransformeerd en verbeterd”. Hij moedigde de gelovigen aan hun persoonlijk geloof te verdiepen en het geloofsleven in het gezin te versterken, zodat zij “hun getuigenis van het leven en hun diep beleefde geloof kunnen uitdragen”. De paus riep tevens de politiek verantwoordelijken op tot culturele, financiële en sociale steun voor gezinnen. Staten, zo bleek uit de uitspraken, moeten garanderen dat gezinnen hun opvoedkundige taak kunnen waarmaken. “Deze Wereld Ontmoeting van Gezinnen heeft getracht christelijke gezinnen te bemoedigen zodat hun leden vrije personen zijn, rijk aan menselijke en evangelische waarden, op hun weg naar heiligheid, welke de beste dienst is die christenen de huidige samenleving kunnen bieden. ”

Wereld ontmoeting

De deelnemers aan de slotviering waren zondag in alle vroegte naar het atrium voor de basiliek van O.L.Vrouw van Guadaloupe gekomen. Persbureaus schatten het aantal aanwezigen erg verschillende in. Meest waarschijnlijk is dat er rond de 25.000 gelovigen aanwezig zijn, in ieder geval niet de eerder geschatte miljoen. Het aantal deelnemers aan het congres dat afgelopen week vooraf ging aan de ontmoetingen op zaterdagavond en de zondagse Eucharistieviering was wel opvallend hoog. Rond de 10.000 deelnemers luisterden naar lezingen, troffen elkaar in het conferentiegebouw, bezochten de diverse kapellen, gingen biechten of naar de Aanbidding. Ook kwamen ze er in contact met de vele priesters, bisschoppen, kardinalen, seminaristen, religieuzen en vrijwilligers. Men bezocht ook de Family Expo: een uitgebreide infomarkt met ruim 150 organisaties die zich inzetten voor een gezonde en harmonieuze ontwikkeling in het gezin, zij het op economisch, cultureel of spiritueel vlak.

Recht op erkenning

Het congres maakte met de diverse bijdragen vooral duidelijk dat de Kerk gezinnen beschouwt als de beste garantie voor de geloofs- en waardenoverdracht in een geseculariseerde cultuur, waarin amper nog plaats lijkt voor God. Verscheidene deelnemers onderstreepten dat het huwelijk tussen man en vrouw niet vervangbaar is door andere samenlevingsvormen en sloten daarmee aan bij een uitspraak van paus Benedictus in het kader van deze dagen. “Het gezin dat is gebaseerd op het huwelijk tussen man en vrouw heeft vanwege zijn specifieke identiteit het recht erkend te worden en mag niet worden verward met andere vormen van samenleven.”
Meer nog dan die geseculariseerde houding te bestrijden, werden de aanwezigen opgeroepen en bemoedigd zich de rijkdom en waarde van het gezin eigen te maken, zodat zij kunnen laten zien dat christelijke gezinnen in staat zijn een rechtvaardigere en humanere samenleving vorm te geven, gebaseerd op universele en christelijke waarden.

Liefde van God

“Ondanks veel armoede en de drugsproblematiek is Mexico een land van hoop en leven. In Latijns-Amerika zijn veel jonge gezinnen en het kerkelijk leven is er vitaal, ook al staat hier het gezinsleven onder druk van de economie en de individualisering en neemt men minder tijd voor elkaar en voor God.” Met die conclusie kwam mgr. Hurkmans terug uit Mexico-Stad. Hij nam als referent Huwelijk en Gezin deel aan de Wereldgezinsdagen. Tijdens het pastoraal theologisch congres werd hij vooral geraakt door kardinaal Marc Quelet uit Canada, voormalig docent aan het gezinsinstituut van paus JP II: “Wanneer je de stilte en het gebed opzoekt ervaar je de liefde van God en krijgt die liefde in het huwelijk gestalte in de vorm van trouw en rechtvaardigheid. Dat draag je weer uit in Kerk en samenleving. Om in die liefde te blijven is het nodig het kerkelijk leven en in het bijzonder de sacramenten te herontdekken.”

In diverse toespraken en workshops werden concrete voorbeelden aangedragen, zoals het al eerder genoemde gebed, maar ook de gezamenlijke maaltijd als belangrijk moment binnen het gezin voor het overdragen van waarden.

Kritiek

In de uiterste marge van de al schrale berichtgeving, werd melding gemaakt van enkele proteststemmen van organisaties die vreesden dat het congres alleen maar zou bevestigen wat de Kerk altijd al leert. En daar hadden ze gelijk in. Positieve bevestiging met name. In een stad als Mexico-Stad stuitte dat bij voorbaat al op negatieve reacties, zeker ook van politici. In Mexico-Stad heerst een van de meest liberale visies in Latijns-Amerika op het leven en het gezin. Wetten die in de afgelopen jaren zijn aangenomen, laten abortus in de eerste drie maanden van de zwangerschap toe, flitsscheidingen en samenlevingscontracten tussen mensen van gelijke sekse. De lokale overheden promoten seksuele voorlichting op lagere scholen, vaccinatie van tienermeisjes tegen het seksueel overdraagbare papillomavirus en gratis Viagra voor senioren. De paar dozijn demonstranten en het naar verluid parallel aan de Wereld Ontmoeting georganiseerde tegencongres heeft geen nieuws opgeleverd voor de wereldpers. 

Feest

Allerlei elementen die bij verslagen van Wereldjongerendagen de revue passeren, maken ook onderdeel uit van de Wereldgezinsdagen. Zo reist er al een aantal jaar een bijzondere icoon van de H. Familie mee. Het beeldt de Heilige Familie uit op de terugtocht uit Jeruzalem nadat Jezus op 12-jarige leeftijd is teruggevonden in de Tempel. De Heilige Jozef draagt Jezus op zijn schouder en Jezus kijkt naar zijn moeder, de Maagd Maria. Tijdens deze reis overhandigt Maria haar zoon de tekstrol waarop de woorden staan die zijn missie aankondigen. De tekst van Jesaja 61, 1-2: “De geest van God, de HEER, rust op mij, want de HEER heeft mij gezalfd…” Het gezicht van de Heilige Jozef heeft de kenmerken van het gezicht (van Jezus) op de Lijkwade van Turijn, waarmee symbolisch vooruit wordt verwezen naar de missie van Gods Zoon die de zonden van de wereld draagt.
Ook de diverse heiligen waren vooraf aangewezen als patroonheiligen voor het evenement. Onder hen vader en moeder Martin, de ouders van de H. Theresia van het kindje Jezus, die afgelopen oktober werden zalig verklaard. 
Er was voor deze happening een gebed gemaakt, een lied gecomponeerd en er werden diverse dansen uitgevoerd en andere culturele activiteiten aangeboden. Dat het niet eenvoudig was alles bij te wonen, blijkt wel uit het dagboekje dat Arnold en Sonja van Berkel bijhielden. Zij waren steeds afhankelijk van vervoer van het gastgezin naar de locatie van het congres. De reistijden zelf liepen eerder veel dan een beetje uit en alleen op pad gaan in Mexico-Stad zou te gevaarlijk zijn.

Aan het einde van zijn boodschap op zondag kondigde paus Benedictus XVI aan dat de volgende Wereldgezinsdagen gehouden zullen worden in 2012 in Milaan. Het thema dan zal zijn: Het gezin, werk en feest. (KN / Yvonne Koopman-Snep)