Mgr. PuntOp de webiste van Bisdom Haarlem-Amsterdam heeft mgr. Punt een column geschreven over de verkiezingen. Naast alle berichten en debatten is deze bijdrage zeer nuttig, zeker als je nog een zwevende kiezer bent op zoek naar argumenten. Op de webiste van Bisdom Haarlem-Amsterdam heeft mgr. Punt een column geschreven over de verkiezingen. Naast alle berichten en debatten is deze bijdrage zeer nuttig, zeker als je nog een zwevende kiezer bent op zoek naar argumenten.

Verkiezingsretoriek en werkelijkheid

Mgr. PuntAls ik dit schrijf is het verkiezingstijd. Vanaf de vele ‘billboards’ kijken lijsttrekkers met vastberaden blik en hoopvolle slogans in de toekomst. Een soort ‘Yes, we can’ in allerlei varianten. Begrijpelijk, met zorgen en doemscenario’s trek je geen kiezers.

Toch denk ik dat mensen ook een ‘ongemakkelijke waarheid’ best aankunnen. De wereld staat politiek, economisch, en ecologisch voor ongekende uitdagingen, die alle partijprogramma’s binnen de kortste keren in de prullenbak kunnen doen belanden. Wat we nodig hebben is een werkelijke visie op de toekomst van ons land en van Europa.

De Eurocrisis

Er is een Eurocrisis en er zijn bezuinigingen nodig, daar is iedereen het wel over eens. De discussie gaat vooral over het hoe, wat en door wie. Maar er is zo ontzettend veel meer aan de hand. Het hele economische en monetaire systeem is vrijwel failliet. In alle westerse landen zijn de schulden in de laatste decennia door het plafond geschoten. In Amerika is de staatsschuld alleen al de laatste tien jaar verdubbeld. Het heeft dan ook de drukpers aangezet en duizenden miljarden virtueel geld gecreëerd. Totdat de ballon ploft.

Europa spreekt over bezuinigingen, maar maakt in feite alleen maar meer schulden. Vele banken zijn met allerlei speculatieve producten tot katalysatoren van de crisis geworden. Globalisering zonder regulering heeft vooral in zuid Europa hele bedrijfstakken (textiel e.d.) weggevaagd. De Europese Noord – Zuid discussie is vooral schijn. Met of zonder Euro, Noord en Zuid zijn onherroepelijk met elkaar verweven door handel, export, banken, en inmiddels door honderden miljarden aan waarborgen. Het is als met een schip, dat van achter ( het Zuiden) lek is en zinkt, terwijl de boeg ( het Noorden) nog ruim boven water staat.

Het gaat goed met ons, denkt men, vooral in Duitsland. Nog even. Het is tijd voor visionaire beslissingen. Ofwel we maken een sprong naar een politieke unie en euro-obligaties, die niet gaat zonder referenda, ofwel – als daar geen draagvlak voor blijkt te zijn – terug naar een dubbel muntsysteem: De euro als betaalmiddel, naast de eigen valuta die daartegenover, eventueel alleen digitaal, kunnen variëren. Of elk ander serieus plan dat men nog kan bedenken.

Maar welk scenario het ook wordt, het is een ‘ongemakkelijke waarheid’. De gevolgen zullen ook voor ons altijd dramatisch zijn. De politiek staat nu voor de opdracht om Nederland hierop een visie aan te bieden die eerlijk is en verder gaat dan slogans.

Het Midden Oosten

Een andere ‘ongemakkelijke waarheid’ is de situatie in het Midden-Oosten. De burgeroorlog in Syrië heeft zich uitgebreid naar Libanon en wordt gruwelijker. Amerika maakt zich terecht zorgen over ‘rondzwervende’ chemische wapens en dreigt met ingrijpen. Het steunt de Soennitische opstandelingen. Iran, maar ook Rusland en China, hebben de kant gekozen van het Sjiitische regiem. Russische oorlogsschepen hebben hun basis in Syrië. Een Amerikaanse vloot, groter dan bij de invasie in Irak, ligt in de Perzische golf. Egyptische tanks staan bij de grens van Israël. Iran werkt aan kernwapens, en spreekt dreigende taal naar Israël.

Hier speelt een religieuze motivatie, waar weinigen in het Westen zich van bewust zijn. De leiders in Iran behoren tot een radicaal Sjiitische stroming, die de komst verwacht van de twaalfde Imam, de Imam Mahdi, de Sjiïtische Messias. Premier Ahmadinejad spreekt er openlijk over, en Ayatollah Khamenei zei nog onlangs: “We moeten ons voorbereiden op het einde der tijden”. De komst van de Imam Mahdi, zo gelooft men, zal plaatsvinden als de wereld in chaos is, en de Islam haar ultieme strijd met Israël voert. Hij zal de Islamitische wereldheerschappij vestigen. Boven alles bepaalt dit het beleid van Iran.

Israël wil niet langer lijdzaam toezien en dreigt met ingrijpen. De media daar worden al weken lang door maar één thema beheerst: de aanstaande oorlog met Iran. Aan de bevolking worden gasmaskers verstrekt. De oorlogsretoriek van premier Netanjahu is nu misschien nog enigszins bluf om Amerika tot actie te dwingen, maar dat een oorlog vrijwel onvermijdelijk is, daar zijn alle experts het wel over eens. Als het zover is zal niet alleen het Midden Oosten in brand raken, het zal ook ons diep raken. De Israëlische media constateren dan ook met verbazing dat het in Europa zo stil blijft. Nederlandse politici kunnen concreet weinig doen, maar wel de kiezers correct voorlichten en zeggen hoe men hierop denkt te reageren.

Het abortusdebat

Nog een laatste opmerking over iets heel anders. In de verkiezingsstrijd is ineens ook het abortusdebat weer opgelaaid. De uitspraak van de SGP over verkrachting was niet juist en niet verstandig, maar dat deze partij de realiteit van 40 duizend abortussen per jaar in Nederland, en meer dan 40 miljoen wereldwijd, thematiseert, is volkomen terecht. Ook dit is een ‘ongemakkelijke waarheid’ , die de politiek het liefst negeert.

Je kunt de emoties die dit thema oproept alleen maar begrijpen vanuit de mensvisie die men hanteert. Dat iemand die geen geloof heeft, in een noodsituatie abortus als oplossing ziet, kan ik begrijpen. Dan is de ongeboren vrucht niet meer dan een klompje cellen. Dan wordt iedere aanval op deze praktijk gezien als een aanval op de rechten en op het welzijn van de vrouw.

Maar als je vanuit geloof hiernaar kijkt, ligt alles anders. Het Christendom, maar ook de andere grote godsdiensten, geloven dat de mens een ziel heeft, die door God bij de conceptie wordt geschapen, en uniek is en onsterfelijk. Vanaf dat moment is er een nieuwe mens. En ook al wordt de vrucht in het vroegste stadium verwijderd, de ziel leeft verder bij God. “Het ongeboren leven dient vanaf de conceptie als persoon te worden behandeld”, leert dan ook de katholieke kerk.

Vanuit christelijke mensvisie is abortus daarom altijd een groot kwaad, ook al kan de persoonlijke schuld minder zijn als gevolg van omstandigheden, onwetendheid, paniek, etc., en is ook hier altijd ruimte voor vergeving. In de katholieke kerk heeft iedere priester een speciale volmacht om hiervan in Christus naam vrij te spreken. Moeder Teresa bekommerde zich liefdevol om ongewenst zwangere vrouwen, alsook om vrouwen die een abortus hadden ondergaan en daar later de pijn van voelden, maar noemde de wereldwijde abortuspraktijk tegelijk wel “de grootste bedreiging voor de wereldvrede”.

Het zijn maar een paar van de grote thema’s van onze tijd. Er zijn er nog zoveel meer: het klimaat, de kloof tussen arm en rijk, honger in de wereld, of ook de diepgaande geestelijke ontwikkelingen die gaande zijn. Nederland is geen eiland. Alles wat in de wereld gebeurt, spiegelt zich direct in ons kleine landje, en verdient een plaats in het maatschappelijk debat. Tot nu toe laat de politiek vooral de indruk na dat ze op de werkelijke problemen van deze tijd geen antwoord heeft. Waarschijnlijk is dat ook zo. Wie heeft het overigens wel?

Gelukkig hebben we als christenen vooral een andere bron van hoop. Gods Geest gaat over deze aarde, en is bezig kerk en wereld te zuiveren. Hij heeft wél een plan van redding. Hij werkt met ziekte en gezondheid, met voorspoed en tegenslag, met oorlog en vrede, en zal uiteindelijk, schrijft Paulus, “alles ten goede keren, voor wie Hem liefheeft”.

+ Mgr. dr. Jozef M. Punt
Bisschop van Bisdom Haarlem-Amsterdam